اهمیت کارکردهای رسانه در جامعه امروز فراتر از هر زمان دیگری محسوس میباشد. شفافیت، روشنگری، اخلاقمحوری، عدالتنگری، مردمگرایی، حقیقتجویی، نشاطآفرینی، مطالبهگری، حقطلبی، مبارزه با فقر و فساد و تبعیض، دفاع از حقوق ملت و... بخشی از رسالتهای اصلی خبرنگاران و رسانه میباشد.
واقعیت آن است که رسالت خبرنگاران در جوامع در حال توسعه، بسی فراتر از همتایان ایشان در کشورهای توسعهیافته است. بهعنوان مثال، در ایران اسلامی، خبرنگاران همواره بار سنگین فقدان احزاب را به دوش کشیدهاند و بهعنوان حلقه واسط افکار عمومی و حاکمیت ایفای نقش کردهاند.
بیتردید طی سالیان گذشته پیشرفت و جهش فراوانی در حوزه رسانه و مطبوعات ـ بهویژه رسانههای مجازی و شبکههای اجتماعی ـ ایجاد شده است و اصحاب رسانه آن را در تراز رکن چهارم دموکراسی ارتقا داده و عدالتجویی و حقطلبی را به ویژگیهای انفکاکناپذیر این حرفه تبدیل کردهاند.
رسالت بزرگ رسانه و به تعبیری مهمترین و اصلیترین رسالت آن «شفافیت» است. شفافیت در سپهر سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی بهمثابة اکسیر حیاتبخش نظام سیاسی عمل کرده، از شکلگیری کانونهای فساد، تبعیض و رانت جلوگیری میکند. از این منظر، خبرنگاران میتوانند نورافکن خود را بر فضاهای مبهم و تاریک بتابانند و موجب شفافیت آن گردند. از این رو، تنها در غیبت رسانهها و خبرنگاران امین است که زمینههای فساد، انحراف و بیعدالتی گسترش مییابد. بیتردید اگر در برخی از دوره های تاریک گذشته، مجالی برای طرح پرسشها و ابهامات فراوان پیرامون برخی انحرافات و سوء عملکردها فراهم میشد، امروز شاهد تبعات ناگوار اختلاسها و فسادهای گسترده مالی نبودیم.
اصحاب رسانه و خبرنگاران در تحقق مطالبات اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی جامعه نیز نقشی بیبدیل دارند؛ چراکه این رسانهها هستند که با پرسشگری خود مسئولان را به پاسخگویی وادار میسازند.
رسانه کارکرد نمادین نیز دارد و در دو ساحت میتواند اثربخش و تأثیرگذار باشد: اول، «بازنمایی انعکاسی» بهمعنای اینکه صرفاً واقعیتهای موجود را بازتاب دهد. دوم، «بازنمایی ارادی» بدین معنا که رسانه تنها متولی انعکاس واقعیتهای موجود نیست بلکه نحوة انعکاس میتواند حاکی از ارادة مشخصی باشد. از این منظر، خبرنگار از یک انتقالدهندة صرف فراتر رفته، در میزان و نحوة انعکاس اخبار، همواره جانب انصاف، عدالت و حقیقت را پاس میدارد.
نکته حائز اهمیت آن است که گرامیداشت این روز تنها گرامیداشت یک صنف یا اصحاب یک حرفه نیست بلکه در حقیقت بزرگداشت «آگاهی» و «دانایی» و به تبع آن حاملان و پیامآوران این فضایل انسانی است. فراموش نکنیم که در کنار پیشرفتهای تکنولوژیک و گسترش انواع رسانهها، جامعة ما هنوز نیاز به فرزانگان آزادهای دارد که اکسیر حقیقتطلبی، خردورزی و اخلاقمحوری را به جسم و جان جامعه تزریق کرده و روح مجروح جامعه را با مرهم امید و عدالت التیام بخشند. البته در این راستا، سه مفهوم محوری «دقت»، «سرعت» و «صحت» در جریان خبرنگاری و خبررسانی هیچگاه نباید به فراموشی سپرده شود.
نکته آخر اینکه تمام فعالیتها، تلاشها و اقدامات حوزه رسانه در دایرهای وسیعتر تحت عنوان «اخلاق رسانهای» نمایان میگردد. بدین مفهوم که رسالت خبرنگار در رعایت مرزهای اخلاق حرفهای و رسانهای فراتر از سایر عرصهها و حوزهها میباشد.
انتظار میرود نظام، دولت و تمامی مدیران و مسئولان، حضور پررنگ و دائمی تمامی خبرنگاران (در حوزههای مکتوب، مجازی، شبکههای اجتماعی و...) را فرصت تلقی کرده و در جهت کاهش دغدغههای معیشتی، روانی و حقوقی آنان حداکثر مساعدت و همدلی را به عمل آورند.
در پایان یاد شهدای عزیز جامعه رسانهای کشور، بهویژه شهید محمود صارمی، را گرامی داشته و بر ارواح طیبه آنان درود میفرستیم.