پرویز جلایر (-1318 )
وزنه برداری
برنده نشان نقره بازیهای المپیک 1968
نوجوانی و شروع تمرینات ورزشی
پرویز جلایر زمانی که پا به عرصۀ وجود گذاشت، خانواده اش در یکی از مراکز پر جمعیت و با رونق کسب و کار و اجتماع شهری، یعنی بازارچۀ نایب السلطنه، نزدیک میدان قیام، در خیابان ری، زندگی می کردند. امروزه این منطقه دیگر جنوب تهران به حساب نمی آید؛ بلکه از نقاط مرکزی شهر است. در بازارچۀ نایب السلطنه، آنجا که به محلۀ بستنی اکبر مشهدی یا اکبر مشتی معروف است، باشگاهی ورزشی توسط استاد ابوالملوکی تأسیس شد که چون وی معلم رسمی ورزش بود، به اجبار امتیاز آن را به آقای امیر علمدار واگذار کرد. از این باشگاه، قهرمانان مشهوری پا به عرصۀ قهرمانی ایران، المپیک و جهان گذاردند که می توان از مهندس توفیق جهان بخت و دایی زاده اش، محمد پذیرا، نام برد.
پرویز که تحصیل را در دورۀ دبیرستان رها کرده و به دنبال کار و فراگیری حرفه نیز رفته بود، همزمان به عضویت باشگاه نیرو درآمد. او خودش بارها برای ما تعریف کرده است که یکی از حریفان تمرینی او، در کشتی، جوانی به نام حسن غفوری فرد بود.( او بعدها مدارج تحصیل را در ایران و ارج پیمود و با عنوان دکتر حسن غفوری فرد، سال ها نمایندۀ مجلس و وزیر بود و تصدی سازمان ورزش و کمیته ملی المپیک را بعهده داشته است. مؤلف)
پرویز تعریف می کرد که از نوجوانی به وزنه برداری هم علاقه داشته و با سوراخ کردن آجرهای قزاقی، در منزل به تمرین بلند کردن وزنه می پرداخته است.
قهرمانی ایران
پرویز جلایر برای نخستین بار، در سال 1341، در تیم تهران عضویت یافت و در مسابقه های قهرمانی کشور آن سال، که در ارومیه برگزار شد، در دستۀ 60 کیلویی ها با 5/322 کیلوگرم به مقام قهرمانی کشور رسید. از آن پس تا سال 1350، در لیست قهرمانان مسابقه های کشور دیده نشدۀ اما در سال 1350، در مسابقه های قهرمانی مشهد، با حد نصاب جالب 435 کیلوگرم، قهرمان کشور شد و در سال 1353، که این مسابقه ها در مشهد برگزار گردید، توانست با مجموعه 275 کیلو گرم ( در دو حرکت یک ضرب و دو ضرب) با عضویت در تیم خراسان، قهرمان کشور شود.
در راه المپیک
جلایر که از دیاد وزن داشت، مجبور شد از دستۀ پروزن به دستۀ سبک وزن صعود کند. او در دستۀ پروزن، در کمند اسماعیل علم خواه و در دستۀ سبک وزن، در مقابل حریفی پر تجربه چون هنریک تمرز قرار داشت. بالا خره او با گزینش دستۀ سبک وزن، هم به وزن بدن خود افزود، هم حد نصاب های خود را مرتب ترقی داد و به حد نصاب های ایران نزدیک کرد و در مواقعی آنها را در هم می شکست و ترقی می داد. بدین ترتیب، او برای بازی های المپیک 64 توکیو، به اردوی آمادگی در دانشگاه افسری دعوت شد و زیر نظر امیر حسن فردوس، آمادۀ شرکت در مسابقه های انتخابی و سپس اعزام به توکیو شد.
نقرۀ قهرمانی آسیا
بیست وزنه بردار از هجده کشور، در دستۀ سبک وزن مسابقه های وزنه برداری بازی های المپیک 1964 توکیو روی صحنه رفتند. در این دسته، تمرز، نمايندۀ ایران در آخرین بازی های المپیک رم و مسابقۀ جهانی بود. او در المپیک 1960 رم، چهارم دهم و در جهانی 1962، پنجم شده بود. جلایر برای عضویت در تیم ایران، از اسماعیل علم خواه که به دستۀ سبک وزن آمده بود، پیشی گرفت و به توکیو اعزام شد.
طلای بازی های آسیایی
در پنجمین دوره از بازی های آسیایی 1965 که در بانکوک برگزار شد، جلایر در دسته سبک وزن موفق به کسب نشان طلا شد. او توانست با برداشتن 120 + 5/122 و 160 در سه حرکت و مجموع 5/2 40 کیلوگرم، رکورد به جای گذاری و کیمورا ژاپنی و وون شین هی کره ای را به ترتیب 5/7 و 5 کیلو گرم عقب بگذارد.
پیش المپیک (pre- Olympic) مکزیکوسیتی
کشور مکزیک ، یک سال قبل از برپایی نوزدهمین دوره از بازیهای تابستانی المپیک در سال 1967، توان تشکیلاتی خود را محک زد و در رشته های مختلف، مسابقه های بین المللی بزرگی را تحت نام مسابقه های پیش المپیک per- Olympic برگزار کرد نصیری و جلایر هم میهمان این مسابقه ها بودند.
نشان نقره المپیک و مسابقات جهانی
در بازی های مکزیکوسیتی 1968 ، بهترین های تیم ایران، نصیری و جلایر بودند. برای نصرالله دهنوی، با وجود شرکت براداران میاکی از ژاپن، شانیدزه روسی، نواک و وجنووسکی لهستانی، بختی برای صعود و ایستادن روی کرسی افتخار نمانده بود و دیگر شرکت کننده ایرانی ، دانیل گورگیس نژاد، در دسته میان وزن می توانست حداکثر در ردههای هشتم تا دهم جای گیرد.
نصیری به نشان طلا دست یافت، دهنوی ششم شد و سپس نوبت به جلایر رسید که باید با دو وزنه بردار معروف، پر قدرت و با تکنیک لهستانی رقابت می نمود. جلایر در حرکت پرسش، دو حرکت خود را موفقیت به پایان برد و حد نصابش به 125 کیلوگرم رسید: ولی در مقابل وزنه 5/127 کیلویی متوقف شد. پس از پایان این حرکت، او همراه با تاکه اوکیمو را از ژاپن در رتبه هفتم قرار گرفت. در یک ضرب ، جلایر خود را بالا کشید و با 5/132 کیلوگرم که در آزمایش سوم به دست آورد پس از بازانوفسکی دوم شد.
1ـ بازانوفسکی : 5/437 کیلوگرم (طلا)
2ـ پرویز جلایر: 5/422 کیلوگرم (نقره)
3ـ زیلینسکی : 420 کیلوگرم (برنز)
بدین ترتیب، جلایر به نشان نقره مسابقه های جهانی سال 1968 نیز دست یافت و با دو گردن آویز نقره به ایران بازگشت.
مربیگری
جلایر پس از آنکه برای بازیهای آسیایی 1974 در تیم ملی جای نگرفت، با ورزش قهرمانی خداحافظی کرد و نزدیک سه سال دست از فعالیت های ورزشی کشید.
تولد، تحصیلات ، ازدواجو ...
پرویز جلایر در روز 4 آبان 1318 ، در بازارچۀ نایب السلطنه ، نزدیک میدان قیام ، پای به عرضه وجود گذاشت. پدرش، حاجی علی اصغر جلایر، ز کارمندان پست و تلگراف و تلفن
عناوین و افتخارات پرویز جلایر
بازی های المپیک
1968 توکیو، ژاپن رتبۀ هفتم( دسته 5/67 کیلوگرم)
1968 مکزیکوسیتی، مکزیک نشان نقره
مسابقات جهانی
1964 توکیو، ژاپن رتبۀ هفتم( دستۀ سبک وزن)
1965 تهران ، ایران رتبۀ ششم( دستۀ سبک وزن)
1966 برلین، آلمان غربی نشان برنز( دستۀ سبک وزن)
1968 مکزیکوسیتی، مکزیک نشان نقره( دستۀ سبک وزن)
1969 ورشو، لهستان از دور مسابقه ها کنار رفت
1971 لیما، پرو رتبۀ یازدهم( دستۀ میان وزن)
1973 هاوانا، کوبا از دور مسابقه ها کنار رفت
بازی های آسیا
1966 بانکوک، تایلند نشان طلا( دستۀ سبک وزن)
مسابقات قهرمانی آسیا
1966توکیو، ژاپن نشان نقره( دستۀ سبک وزن)
1965 تهران ، ایران نشان نقره( دستۀ سبک وزن)
1971 مانیل، فیلیپین از دور مسابقه ها کنار رفت
ما قبل المپیک
1967 مکزیکوسیتی ، مکزیک نشان برنز
جلایر در فاصلۀ سال ها 1964 تا 1974، در چندین مسابقۀ بین المللی و چند جانبه نیز صاحب عناوین دیگر شده است.
مسابقات قهرمانی ایران
1340 ارومیه نشان طلا( دستۀ پروزن)
1350 مشهد نشان طلا( دستۀ میان وزن)