بازی های المپیک تابستانی 2000 سیدنی
زمان برگزاری: 15 سپتامبر -1 اکتبر 2000
تعداد کشورهای شرکت کننده: 199 کشور
تعداد ورزشکارن: 10651 نفر (6582 مرد- 4069 زن)
تعداد رشته های ورزشی: 28 رشته
تعداد رویدادها: 300 ماده
رشته های ورزشی : شنا ، تیرو کمان ، دوومیدانی ، بدمینتون ، بیس بال ، بسکتبال ، بوکس ، قایقرانی ، دوچرخه سواری ، سوارکاری ، شمشیربازی ، هاکی ، فوتبال ، ژیمناستیک ، هندبال ، جودو ، پنجگانۀ مدرن، روئینگ ، ، تیراندازی ، وزنه برداری، کشتی، قایقرانی بادبانی ،سافت بال ، تنیس روی میز، تنیس ، والیبال . که سافت بال ، دوچرخه سواری کوهستان، والیبال ساحلی ،تکواندو و سه گانه هم در این دوره اضافه شدند .
199 کمیته ملی المپیک در بازی¬های سیدنی شرکت کردند که دو کمیته بیشتر از بازیهای المپیک تابستانی 1996 بود. علاوه بر این، چهار ورزشکار از تیمور به صورت فردی در بازی های المپیک 2000 شرکت کردند. اریتره، ایالات فدرال میکرونزی و پالائو در آن سال برای اولین بار در المپیک شرکت کردند. مسابقات سه گانه و تکواندو دو ورزش جدید در برنامه این المپیک بودند. کره (کره جنوبی) و جمهوری دموکراتیک خلق کره (کره شمالی) در زیر یک پرچم با هم حرکت کردند.
افغانستان تنها شرکت کننده¬ی سال 1996 بود که به دلیل حکومت افراطی و ظلم و ستم طالبان و منع ورزش بانوان در المپیک سال 2000 شرکت نکرد.
شهر سیدنی به عنوان میزبان بازی های 2000 در سال 1993 انتخاب شد. تیم¬هایی از 199 کشور در این رقابت شرکت کردند. کشور ایالات متحده اکثر مدال¬ها را در حدود 93 مدال به دست آورد، درحالیکه استرالیا با 58 مدال چهارم شد. هزینه¬¬ی بازی¬ها حدود 6.6 میلیارد دلار تخمین زده شد.
این بازی¬ها در رسانه¬های بین¬المللی مورد تحسین بسیار قرار گرفتند. Bill Bryson از روزنامه¬ی Times از بازی¬های سیدنی به عنوان "یکی از موفق ترین رویدادها در صحنه جهانی" نام برد و گفت که "بهتر از این نمی¬شد".James Mossop از تلگراف الکتریکی در یک مقاله از این بازی¬ها چنین یاد کرد: "هر شهر میزبان بازی¬های المپیک باید به استانداردهای تعیین شده در المپیک سیدنی برسد". درحالیکه Jack Todd در روزنامه مونترال معتقد است: باید اعتراف کرد که بهتر از المپیک سیدنی نمی¬تواند وجود داشته باشد زیرا سیدنی هم استثنایی و هم بهترین بود. برای آماده¬سازی برای بازی¬های المپیک 2012 در لندن، لرد سباستین کو بدون شک از بازیهای سیدنی به عنوان معیاری برای روح بازی¬ها یاد کرد .
انتخاب شهر میزبان
سیدنی پس از چهار دور رای گیری در پکن، برلین، استانبول و منچستر در 101 اُمین جلسه در مونت کارلو، موناکو، موفق به کسب حق میزبانی بازی¬ها در 24 سپتامبر سال 1993 شد.
هزینه ها
بازی¬های المپیک سیدنی با هزینه ای بالغ بر 6.6 میلیارد دلار برگزار گردید.تاثیر اقتصادیِ بازی¬های المپیک سال 2000، 2.1 میلیارد دلار صرفه¬جویی در مصارف عمومی بود.. مسائل مربوط به زیرساخت ها در سال¬های پس از بازی، به یکی از نگرانی¬های شهروندان به ویژه کسانی که در حومه غربی سیدنی بودند، تبدیل شده بود. هزینه¬ی خط آهن پیشنهادی که به غرب سیدنی متصل شده است، تقریبا هم اندازه¬ی هزینه¬های عمومی تخمین زده شده بود.
افتتاحیه
اگرچه مراسم افتتاحیه بازی¬های المپیک 15 سپتامبر برگزار می شد ولی مسابقات فوتبال همراه با مسابقات مقدماتی در 13 سپتامبر آغاز شدند.
مراسم افتتاحیه با ادای احترام به میراث معنوی استرالیا از stockmen استرالیا آغاز شد . نخستین برنامه این مراسم با نمایش سوارکاری Steve Jefferys و اسبش Ammo معرفی شد در ادامه آن بیش از 120 سوارکار همراه با اسب های خود برای انجام مراحل پیچیده، از جمله تشکیل 5 حلقه¬ی المپیک و نشان دادن شکل ویژه¬ی بازی¬های المپیک وارد ورزشگاه شدند.
این مراسم توسط سازمان رادیو و تلویزیون المپیک سیدنی و پخش ملی در هفت شبکه و یا کانال هفت تولید و فیلم¬برداری شد.
این مراسم با نمایش بسیاری از جنبه¬های این سرزمین و مردم آن ادامه یافت. کشور استرالیا به طور عمده ساحلی است و مردم آن در مجاورت دریایی هستند که این جزیره را احاطه کرده است. شغل بومی مردم استرالیا روی زمین است. مهاجرات زیادی از بسیاری از کشورها و صنایع روستایی در اقتصاد این کشور دخیل شده¬اند. و به همین دلیل نماشی¬هایی ازجمله نمایش خشونتِ زندگی روستایی براساس نقاشی Sir Sidney Nolan به اجرا درآمدند. دو صحنه به یاد ماندنی از "قلب" توسط 200 نفر از زنان بومی از مرکز استرالیا همره با رقصِ "the mighty spirit of God to protect the Games" اجرا شد. و همچنین نمایش پر سر و صدایی از صنعت ساخت و ساز توسط صدها نفر از هنرمندان نوجوانان اجرا شد.
199 ملیت وارد ورزشگاه شدند که 80 ملیت حداقل یک مدال به دست آوردند. تنها عضو IOC که مسابقات را از دست داد، افغانستان بود (با توجه به قانون افراطی طالبان نسبت به زنان و منع و ممنوعیت ورزش بانوان). این مراسم ورزشکاران کره شمالی و کره جنوبی به طور جداگانه به رقابت پرداختند. چهار ورزشکار از شرق تیمور نیز در مراسم رژه کشورها به عنوان ورزشکاران المپیک فردی راهپیمایی کردند و به طور مستقیم قبل از کشور میزبان وارد شدند. با وجودی که این کشور هرگز کمیته ملی المپیک نداشته، اما به آنها اجازه داده شد زیر پرچم المپیک و با کد کشور IOA رقابت کنند. Sir William Deane فرماندار کل ، بازی¬ها المپیک این دوره را افتتاح کرد.
پرچم المپیک توسط هشت قهرمان پیشین المپیک استرالیا حمل شد. در طول بالا بردن پرچم بازی های المپیک، سرود المپیک توسط گروه کر خوانده شد.
مراسم افتتاحیه با روشن شدن شعله المپیک به پایان رسیدند. قهرمان سابق المپیک استرالیا Herb Elliott پرچم را به ورزشگاه آورد. پس از آن، جشن 100 سالگیِ مشارکت زنان در بازی های المپیک با حضوز زنان مدال آور المپیک سابق استرالیا انجام شد .اگرچه برخی مشکلات فنی مقفه ای در جذابترین بخش برنامه های افتتاحیه ایجاد کرد ولی یکی از دیدنی ترین افتتاحیه های تاریخ المپیک در سیدنی اجرا شد این مراسم با یک نمایش آتش¬بازی دیدنی و جذاب به پایان رسید.
رویدادها
اولین مدال این بازی ها در رقابت تفنگ بادی 10متر زنان توسط نانسی جانسون از ایالات متحده به دست آمد.
اولین ستاره¬ی این بازی¬ها Ian Thorpe بود. جوان 17 ساله استرالیایی که یک رکورد جهانی جدید در 400 متر آزاد برجا گذاشت. Ian Thorpe آخرین دور را با رد شدن از رقیب آمریکایی و ثبت رکورد جدید به پایان رساند و دو دهم ثانیه جلوتر از حریف آمریکایی قرار گرفت. در همان رویداد در قسمت زنان باز هم آمریکایها رکورد جهانی را شکستند و جلوتر از هلند و سوئد قرار گرفتند.
رئیس وقت کمیته بین المللی المپیک به دلیل بیماری همسرش مجبور به ترک بازیهای المپیک شد ؛ همسر وی فوت کرد و به همین خاطر پرچم المپیک در طول بازی¬ها به نشانه ای احترام به همسر سامارانش نیمه افراشته ماند.
Simon Whitfield کانادایی در 100 متر آخر سه گانه مردان برنده این رویداد شد.
Robert Bartko در مسیر دوچرخه سواری، رقیب آلمانی خود Jens Lehmann را شکست داد و رکورد جدیدی در المپیک به جا گذاشت. Zijlaard-van Moorselاز لیتوانی در نیمه نهاییِ همان رویداد در قسمت زنان توانست یک رکورد جهانی به دست آورد.
Tom Dolan در 400 متر مختلط شنا رکورد جهانی را شکست و با موفقیت از عنوان 4 سال پیش خود در آتلانتا دفاع کرد و Dutchwoman Inge de Bruijn نیز یک رکورد جهانی جدید در 100 متر پروانه به جا گذاشت و 1 ثانیه جلوتر از رکورد قبلی خود به خط پایان رسید.
رویداد اصلی برای استرالیایی¬ها در روز چهارم بازی در 200 متر آزاد رخ داد. Pieter van den Hoogenband هلندی توانست رکورد جهانی hero Ian Thorpe را در نیمه نهایی بشکند و نزدیک به رکورد جهانی قرار بگیرد. Van den Hoogenband همانند مسابقه نهایی، زمان Thorpe را نیم ثانیه ارتقا داد.
چین توانست مدال طلای تیمی مردان را در رقابت های ژیمناستیک بعد از دو المپیک قبلی به دست آورد. دیگر مدال ها به ترتیب به اوکراین و روسیه رسید.
Zijlaard-van Moorsel با ثبت رکورد جهانی خود در دوچرخه سواری در نیمه نهایی با کسب مدال طلا به انتظارات پایان داد.
Steve Redgrave از بریتانیا در پاروزنی کسی بود که در پنج المپیک متوالی مدال طلا کسب کرد.
در شنای 4 × 100 متر ، B.J. Bedford, Megan Quann (Jendrick), Jenny Thompson و Dara Torres اولین زنانی بودند که کمتر از 4 دقیقه به خط پایان رسیدند. و رکورد جهانی 3:58 رکورد ثبت شد و مدال طلا به ایالات متحده تعلق گرفت.
Rulon Gardner هرگز قهرمان نشده بود و حتی مدال جهانی کسب نکرده بود اما در این رقابت¬ها Alexander Karelin روسی را که هرگز تا آن لحظه طی 13 سال متوالی کسی موفق به شکست وی نشده بود را شکست داد و در کلاس فوق العاده سنگین کشتی فرنگی مدال طلا کسب کرد.. Karelin برنده¬ی مدال طلا در سئول، بارسلونا و آتلانتا شده بود.
Cathy Freeman استرالیایی در دور نهایی 400 متر سیدنی در ورزشگاه المپیک جلوتر از Lorraine Graham از جامائیکا و Katharine Merry از بریتانیا به پیروزی رسید. پیروزی Freeman برای اولین بار در بازی¬های المپیک تاریخ ساز شد و او به مدال طلا دست یافت.
در بسکتبال مردان Vince Carter از ایالات متحده آمریکا یکی از معروف¬ترین بازیکنان در تاریخ بسکتبال شد.. رسانه های فرانسه لقب le dunk de la mort (غوطه ور شدن در مرگ) را به او دادند.
پرچم کانادا به دلیل مرگ نخست وزیر سابق پیر ترودو در مونترال تا نیمه بالا آمد. به دستور سامارانش پرچم کانادا تا 3 روز به همان شکل بود.
کامرون مدال طلای تاریخی در فوتبال مردان را بالاتر از اسپانیا به دست آورد. این بازی به ضربات پنالتی کشیده شد و کامرون 5-3 برنده بازی شد.
آخرین رویداد این بازی¬ها مسابقه¬ی دو ماراتون مردان بود که این رقابت در یک دوره در شمال سیدنی آغاز شد. Genzhnge Abera از اتیوپی برنده¬ی مسابقه شد این اولین بار پس از بازی¬های المپیک سال 1968 بود که اتیوپی در این رویداد به مدال طلا دست یافت.
مراسم اختتامیه با ورژن جدید آهنگ جزیره¬ی من از Warumpi Band توسط Christine Anu آغاز شد. او برنامه¬ی خود را با چند تن ازهنرمندان بومی بر روی صحنه¬یGeodome در وسط ورزشگاه اجرا کرد .
صحنه¬ی Geodome در طول مراسم یک فضای مسطح بود که از نظر مکانیکی به شکل یک سنگ پوک بود. Juan Antonio Samaranch رئیس کمیته بین المللی المپیک در مراسم اختتامیه اعلام کرد که "من افتخار میکنم و با خوشحالی اعلام می¬کنم که شما شاهد بهترین بازی های المپیک جهان تاکنون هستید.
بازیهای المپیک تابستانی پس از آن با جانشینی ژاک روگ به جای سامارانش در آتن، پکن و لندن برگزار شدند و به عنوان " بازی¬های رویایی و فراموش نشدنی"، "بازی¬های شاد و با شکوه" و "بازی¬های واقعا استثنایی" به ترتیب "بهترین¬ها" پس از بازی های 2000 بودند.
پس از آن مشعل بازی¬ها به زادگاه مدرن خود یعنی آتن که سیدنی را به عنوان شهر میزبان موفق المپیک انتخاب نموده بود تحویل داده شد. دو پرچم یونان بالا رفت. یکی به افتخار زادگاه بازی¬های المپیک، و دیگری به افتخار آتن. این مراسم با نمایش آتش بازی بزرگ در بندرگاه سیدنی به پایان رسید. مراسم آتش بازی با پرواز یک یا چند هواپیما در ارتفاع کمی از ورزشگاه استرالیا توسط یک RAAF F-111C همزمان با خاموش شدن شعله المپیک انجام شد. این مساله باعث ایجاد صحنه¬ای شد که شبیه رفتن شعله¬ها به دور از آسمان شد و پرواز در یک مسیر شمال به جنوب از سراسر بندرگاه سیدنی و در نهایت به سوی آتن برای تحویل نمادینِ مشعل صورت گرفت.
Marion Jones برنده سه مدال طلا و دو مدال برنز برای ایالات متحده، پس از اعتراف به دوپینگ در اکتبر سال 2007 مدال¬ها را واگذار کرد. کمیته بین المللی المپیک به طور رسمی Marion Jones را محروم کرد و 5 مدال او حتی در قسمت تیمی را از او گرفت. Marion Jones نیز توسط IAAF به مدت دو سال از شرکت در رقابت¬ها محروم شد.
در تاریخ 2 آگوست 2008، کمیته بین المللی المپیک پس از اینکه متوجه شد Antonio Pettigrew از یک ماده ممنوع استفاده کرده، مدال طلای 4در 400 متر تیمی مردان ایالات متحده را بازپس گرفت. کمیته بین¬المللی المپیک در 28 آوریل 2010 ، مدال برنز رقابت تیمی زنان چینی در رشته¬ی ژیمناستیک را به دلیل عدم رعایت سن قانونی به ایالات متحده اهدا کرد.
در 16 ژانویه 2013، کمیته بین المللی المپیک، مدال برنز Lance Armstrong را در رقابت¬های جاده¬ای مردان باطل کرد.
داوطلبان
ریشه¬ی برنامه¬های داوطلبان بازیهای 2000 ، به طرحی در اوایل سال 1992 برمی¬گردد.
در 17 دسامبر سال 1992 گروهی از شهروندان سیدنی که به چشم انداز میزبانی المپیک و پارا المپیک سال 2000 علاقه مند بودند، در جلسه ای در کاخ ورزشی در پارک ونت ورث در سیدنی جمع شدند.
در طول بازی های المپیک دهها هزار نفر از داوطلبان که به شکل رسمی 46967 بودند، در همه سالن¬های المپیک و در
جاهای دیگر در شهر کمک کردند. آنها مانند ورزشکاران چند روز قبل رژه افتخاری داشتند.
لگو بازیها
آرم رسمی تصویر تلطیفی از یک دونده در حال حرکت همراه با دو بومرنگ کوچک نارنجی برای دستان و دو قرمزرنگ بزرگ برای پاها و حامل مشعل المپیک بود که توسط شرکت طراحی گرافیک ملبورن طراحی شده بود.
آرم پیشنهادی توسط Michael Bryce ، معمار و طراح گرافیک طراحی شده بود.
مدال ها
مدال برنز بازی های المپیک سال 2000، از آهن 1 سنتی و 2 سنتی استرالیا ساخته شده بود که از سال 1992 به بعد از بین رفته شده بود.
"جایزه¬ی پیر دو کوبرتن " که به رسمیت شناخته شده، به کمیته ملی المپیک سیدنی و ساکنان آن تعلق گرفت که همکاری و شادی مردم سیدنی در طول این رویداد را به همه ورزشکاران و بازدیدکنندگان در سراسر جهان نشان دادند.
نیروی پلیس نیوولز جنوبی که تلاش کردند تا "امن ترین" بازی¬های تاریخ را به همگان اعطا کنند نیز تقدیر کردند.
اولین ها
Susanthika Jayasinghe اولین زن سریلانکایی بود که موفق به کسب مدال شد، مدال برنز در 200متر به او تعلق گرفت، در حالی که Birgit Fischer دو مدال طلا در کایاک گرفت و به اولین زنی تبدیل شد که در هر ورزشی یک مدال به دست آورده است. زنان نیز در وزنه برداری و ورزشهای پنجگانه مدرن برای اولین بار شرکت کردند.
قهرمانی به یاد ماندنی
Ryoko Tamura در فینال 48کیلوگرم جودو که هم در بارسلونا و هم آتلانتا شکست خورده بود، مدال طلای خود را در سیدنی به دست آورد. Steven Redgrave با تبدیل شدن به اولین قایقرانی که 5 مدال طلا در پنج المپیک متوالی به دست آورده، به یک جاودانگی ورزشی دست یافت. در شنای آزاد 400متر، Ian Thorpe شناگر 17 ساله¬¬ی استرالیایی با شکستن رکورد خود، برای تیم میزبان شادی به همراه آورد.
اولین مدال طلای المپیک برای کشورکلمبیا توسط Maria Isabel Urrutia در رشته¬ی وزنه برداری در رده 69-75 کیلوگرم به دست آمد.
اولین مدال کشور ویتنام از شروع رقابت¬های المپیک در سال 1952 توسط Hieu Ngan Tran در رشته¬ی تکواندو در قسمت زنان و در وزن 49-57کیلوگرم با مدال نقره همراه بود.
Susanthika Jayasinghe اولین زن سریلانکایی برنده¬ی مدال برنز 200 متر شد.
.تستِ تشخیص دوپینگ EPO و آزمایش خون برای اولین بار در المپیک انجام شد.
زنان برای اولین بار در تاریخ المپیک در مسابقات پنجگانه مدرن شرکت کردند.
زنان برای اولین بار در تاریخ المپیک در رشته¬ی وزنه برداری شرکت کردند.
آژانس جهانی مبارزه با دوپینگ (WADA)، یک نهاد مستقل در این بازی¬ها بود که به همراه کمیته بین المللی المپیک مسئول نظارت بر تمام مراحل بود.
ایران در بازیهای المپیک
تعداد ورزشکاران ایران: 35 تن، جودو(3)، مشت زنی(5)، دوچرخهسواری(2) ، تیراندازی(1)، وزنهبرداری(6)، تکواندو(2)، دوومیدانی(1)، شنا(1)، تنیس روی میز(1)، کشتی فرنگی(3)، کشتی آزاد(8)، سوارکاری(1)، قایقرانی(1)
نتایج کاروان ورزشی ایران:
- وزنهبرداری: حسین رضازاده (مدال طلا)، حسین توکلی (طلا)، کوروش باقری (چهارم).
- کشتی آزاد: علیرضا دبیر (طلا)، امیررضا خادم (چهارم)، عباس جدیدی (چهارم)، علیرضا حیدری (ششم)، محمد طلایی (چهارم).
- تکواندو: هادی ساعی (برنز).
- جودو: آرش میراسماعیلی (پنجم). - نتیجه: ایران با کسب 3 مدال طلا و یک برنز به مقام بیست و ششم دست یافت.