نوزدهمین دورۀ بازی های المپیک 1968 مکزیکوسیتی

زمان برگزاری:     12 لغایت 27 اکتبر
تعداد کشورهای شرکت کننده:     112  کشور
تعداد ورزشکارن:     5461 نفر (4750مرد- 711زن)
تعداد رشته های ورزشی:     18 رشته
تعداد رویدادها:     172 ماده

رشته های ورزشی:     دو و میدانی، بسکتبال، مشت زنی، قایقرانی (کانوئینگ)، دوچرخه سواری، سوارکاری، شمشیربازی، فوتبال، ژیمناستیک، هاکی، پنجگانۀ مدرن، قایقرانی پاروئی، تیراندازی، شنا، وزنه برداری، کشتی، قایقرانی بادبانی

نوزدهمین دورۀ بازی های المپیک در شهر مکزیکوسیتی برگزار شد. این شهر 2240 متر از سطح دریا ارتفاع دارد. بالا بودن ارتفاع سبب شد که کارشناسان از چند سال قبل از برگزاری بازی ها در این شهر، به تأثیرات ارتفاع بر رکورد و وضعیت بدنی ورزشکاران بیندیشند. همین امر باعث تحولی جدید در زمینۀ علوم ورزشی شد.

مسائل سیاسی، این دوره از بازیها را نیز تحت الشعاع قرار دادند. دو هفته قبل از مراسم افتتاح، نیروهای دولتی 260 تظاهر کنندۀ غیرمسلح را با تیراندازی به قتل رساندند. در جریان بازیها دو ورزشکار سیاهپوست آمریکایی به نام های تامی اسمیت و جان کارلوس پس از پایان فنیال 200 متر روی سکوی قهرمانی قرار گرفتند و در حالی که دستکش سیاه در دست داشتند، مشت های خود را به علات سلام ویزۀ طرفداران قدرت سیاهپوستان بلند کردند. آنها در هنگام نواختن سرود آمریکا و بالا رفتن پرچم این کشور، اعتراض خود را به تبعیض نژادی در امریکا اعلام کردند. به همین دلیل کمیتۀ بین المللی املپیک در بیانیه ای اعلام کرد که مقام آنها از اعتبار ساقط است و هر دو را از دهکدۀ بازی ها اخراج کردند. در پی این موضوع، ورزشکاران آمریکایی با آویختن تابلوهایی با مضمون: مرگ بر رئیس آمریکایی کمیتۀبین المللی المپیک، «اوری براندج»، اعتراض خود را به تصمیم آی. او. سی مبنی بر اخراج آن دو اعلام کردند.

هوای رقیق و ارتفاع بالا نیز سبب ایجاد مشکلاتی در مسابقات شد. در مسابقات دو صحرانوردی، ورزشکارانی که در افتاع بالا زندگی نکرده بودند و در این زمینه تمرین نداشتند، نتوانستند به رکوردهای خود دست یابند.
در مسابقات دو سرعت شرایط متفاوت بود و هوای رقیق به دوندگان کمک می کرد. باب بیمون (Bob Beamon) در پرش طول از این شرایط بیش از همه استفاده کرد. سه ورزشکار قبل از او حذف شدند. اما اولین دور پرش او، همان اولین پرش قانونی مسابقات بود و او با آن به تمم بحثها خاتمه داد. بیمون با پرش 8 متر و 90 سانتیمتری خود، مشکلاتی هم در اندازه گیری به وجود آورد. به طوری که فاصله سنج نوری به انتهای ریل رسید و از آن خارج شد. در نتیجه، از متر فولادی استفاده شد. او رکورد جهان را 55 سانتیمتر شکسته بود و رکوردی به جا گذاشت که 23 سال باقی ماند. این رکورد تا پایان سدۀ المپیک تغییر نکرد.
دیک فاسبوری (Dick Fosbury) در پرش ارتفاع ضمن نشان دادن سبک جدید پرش، برنده مدال طلا شد و این روش به نام او ثبت شد.

نتایج برتر و بهترین ها

بهترین نتایج انفرادی در این دوره از بازی ها را ورزشکاران زیر به دست آوردند:
میخائیل ورونین Mikhail Veronin از شوروی توانست 7 مدال (2 طلا، 4 نقره، 1 برنز) در ژیمناستیک تصاحب کند.
وراکازلاوسکا از کشور چک و اسلواکی در ژیمناستیک موفق به کسب 6 مدال (4 طلا، 2 نقره) شد.
آکینوری ناکایاما از ژاپن در ژیمناستیک به 6 مدال (4 طلا، 1 نقره، 1 برنز) دست یافت.
ساواوکاتو از ژاپن در ژیمناستیک موفق به کسب 4 مدال (3 طلا، 1 برنز) شد.
شناگری از امریکا به نام چارلز هیکوکس 4 مدال، (3 طلا، 1 نقره) در رشتۀ شنا گرفت.
ناتال یاکوچینز کایا در ژیمناستیک 4 مدال (2 طلا، 2 نقره) نصیب کشورش شوروی کرد.
سوزان پدرسون دیگر شناگر امریکایی 4 مدال (2 طلا، 2 نقره دریافت کرد.
دو هموطن دیگر او به نام های ژان هنی و مارک اسپیتز هر یک 4 مدال (2 طلا، 1 نقره،  1 بر نز) در شنا دریافت کردند.
شناگر استرالیایی به نام میشل وندن 4 مدال (2 طلا، 1 نقره، 1 برنز) دریافت کرد.
زینداورونین از شوروی در ژیمناستیک 4 مدال (1 طلا، 1 نقره، 2 برنز) کسب کرد.
دبی مه یر از امریکا در شنا 3 مدال طلا به دست آورد.

جوان ترین مرد ورزشکاری که مدال گرفت، گانترتیرشه از فرانسه با 14 سال سن بود. او موفق به کسب مدال طلا در رشتۀ قایقرانی پارویی شد.
جوان ترین ورزشکار زنی که به مدال دست یافت، گابریل وتزکو از آلمان شرقی با 14 سال سن بود. او در رشتۀ شنا مدال نصیبش شد.
مسن ترین مرد ورزشکاری که مدال دریافت کرد، لوئیس نوراز سوئیسی با 66 سال سن بود. او در رشتۀ قایقرانی بادبانی شرکت کرده بود.
مسن ترین زن ورزشکاری که مدال گرفت، خانم لیزکلوت لینزنهوف از آلمان غربی با 41 سال سن بود. او در رشتۀسوارکاری شرکت داشت و مدال طلا هم گرفت.
مسن ترین مردی که مدال طلا دریافت کرد، سوارکار آلمانی به نام جوزف نکمن 56 ساله بود. او این مدال را در سوارکاری دریافت کرد.
ال ارتر پرتاب کننده دریسک از امریکا توانست به چهارمین مدال طلای المپیک خود دست یابد. او در سال 1956 اولین مدال را دریافت کرد.

حضور موفق ایران در بازیهای المپیک 1968

پس از حضور ضعیف ورزشکاران ایران در بازیهای المپیک 1964 توکیو و کسب دو مدال برنز، این بار با حضور پر قدرت خود موفق شدند به نتایج خوبی دست یابند. هیأت ورزشی ایران متشکل از 14 ورزشکار در رشته های کشتی آزاد، کشتی فرنگی، مشت زنی، وزنه برداری در این دوره از بازی ها حضور یافت که حاصل تلاش آنها کسب 2 مدال طلا در کشتی و وزنه برداری، یک مدال نقره در وزنه برداری و همچنین دو مدال برنز در کشتی بود. ایران با کسب این 5 مدال در بین 112 کشور شرکت کننده مقام نوزدهم جدول رده بندی را به دست آورد که بهترین نتیجه ای بوده است که ما در طول بازیهای المپیک (طی سالهای 1996- 1948) به دست آورده ایم.
در وزنه برداری محمد نصیری مدال طلا گرفت ضمن آن که پرویز جلایر، دیگر قهرمان تیم ملی وزنه برداری موفق به کسب مدال نقره بازی های المپیک شد. به این ترتیب او دومین مدال نقره املپیک را برای وزنه برداری تصاحب کرد.
در کشتی آزاد، عبداله موحد موفق به کسب مدال طلای کسب وزن (68 کیلوگرم) شد. شمس الدین سیدعباسی و ابوطالب طالبی نیز به مدال برنز بازی های المپیک مزیکوسیتی دست یافتند.
اعضای تیم ملی کشتی آزاد در بازیهای المپیک مکزیکوسیتی عبارت بودند از : محمد قربانی، ابوطالب طالبی، شمس الدین سید عباسی، عبدالله موحد، علی محمد مؤمنی، منصور مهدی زاده، فیلابی، ابوالفضل انوری.
تنها شرکت کننده در کشتی فرنگی حسین مقرب بود. تیم ملی وزنه برداری را این افراد تشکیل می دادند. محمد نصیری، پرویز جلایر، نصرالله دهنوی، دانیل گورگیز. نصراله دهنوی با مجموع 365 کیلوگرم در پروزن ششم شد. دانیل گورگیز دیگر وزنه بردار تیم ملی جایی در میان رده بندی این وزن نداشت.
تنها شرکت کنندۀ در دو و میدانی، جلال کشمیری بود که در پرتاب دیسک با رکورد 96/53 متر نتوانست به دور پایانی راه یابد و حذف شد.
به این ترتیبف کاروان ورزشی ایران در بازهای المپیک 1968 مکزیکوسیتی موفق به کسب دو مدال طلا، یک مدال نقره و دو مدال برنز شد. این نتایج یکی از بهترین نتایجی بوده که کشور ما توانسته است تا پایان سده المپیک حضور خود در بازیها کسب کند.
در مجموع از میان 112 کشور شرکت کننده تنها 43 کشور صاحب مدال شدند که در بین این تعداد، ما در رده نوزدهم جدول قرار گرفتیم.